Van cổng đồng là gì? So sánh van cổng đồng với các loại van công nghiệp khác

Van cổng đồng là thiết bị quan trọng trong hệ thống cấp thoát nước, được ưa chuộng nhờ khả năng vận hành ổn định, chống ăn mòn và độ kín cao. Với chất liệu đồng thau hoặc đồng đỏ, sản phẩm phù hợp cho dân dụng, công nghiệp nhẹ và PCCC. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động, ưu nhược điểm và cách lựa chọn van cổng đồng phù hợp nhu cầu sử dụng.

Van cổng đồng là gì?

Van cổng đồng hay còn gọi là van cửa đồng (tên tiếng Anh: brass gate valve hoặc bronze gate valve) là một loại van cơ học dùng để đóng hoặc mở hoàn toàn dòng chảy trong hệ thống đường ống. Van được chế tạo từ đồng thau (brass) hoặc đồng đỏ (bronze) là các hợp kim có khả năng chống ăn mòn tốt, độ bền cao và phù hợp với nước sạch, nước nóng nhẹ hoặc khí nén.

Van cổng đồng thường được dùng trong các hệ thống nước sinh hoạt, hệ thống phòng cháy chữa cháy, HVAC, công nghiệp nhẹ… nhờ vào đặc tính chịu ăn mòn tốt, độ kín cao và giá thành hợp lý.

Xem thêm: Top 6+ đơn vị cung cấp van công nghiệp Hà Nội giá tốt, chính hãng

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van cổng đồng

Để lựa chọn đúng loại van cổng đồng, người dùng cần hiểu rõ cấu tạo bên trong và cách vận hành của thiết bị. Phần này sẽ giúp bạn hình dung cụ thể các bộ phận chính của van, cũng như nguyên lý hoạt động đóng/mở dòng chảy trong hệ thống ống nước.

Cấu tạo của van cổng đồng

Van cổng đồng có cấu tạo gồm các bộ phận chính sau:

• Thân van (Body): Là phần vỏ ngoài bao bọc toàn bộ hệ thống van, được làm bằng đồng thau hoặc đồng đỏ. Đây là bộ phận chịu áp lực chính, có khả năng chống ăn mòn tốt.
• Đĩa van (Gate/Disc): Là phần “cánh cổng” di chuyển lên xuống để đóng hoặc mở dòng chảy. Đĩa có thể dạng tròn hoặc hình nêm.
• Ty van (Stem): Kết nối giữa tay quay và đĩa van, truyền lực đóng/mở. Có hai loại là ty nổi và ty chìm.
• Tay quay (Handwheel): Bộ phận để người dùng thao tác đóng/mở van bằng tay.
• Gioăng làm kín (Seal): Thường bằng cao su, giúp ngăn rò rỉ tại các điểm kết nối và tiếp xúc.

Van cổng đồng có thể có kiểu kết nối ren (cho DN nhỏ) hoặc mặt bích (cho DN lớn hơn), tùy theo mục đích sử dụng.

Nguyên lý hoạt động của van cổng đồng

Van cổng đồng hoạt động theo cơ chế nâng hạ đĩa van theo phương thẳng đứng để kiểm soát dòng chảy trong ống:

• Khi người dùng xoay tay quay theo chiều mở, ty van nâng đĩa van lên, tạo khoảng trống cho dòng nước chảy qua.
• Khi xoay tay quay theo chiều ngược lại, đĩa van hạ xuống, chắn ngang dòng chảy và ngăn không cho nước đi qua.

Đặc điểm nổi bật của van cổng là:

• Chỉ có 2 trạng thái: đóng hoàn toàn hoặc mở hoàn toàn, không dùng để điều tiết dòng chảy.
• Khi mở hoàn toàn, lưu chất đi qua gần như không bị cản trở, tránh hiện tượng tụ áp hay giảm áp lực dòng.

Ưu điểm và nhược điểm của van cổng đồng

Không chỉ có giá thành hợp lý, van cổng đồng còn được đánh giá cao nhờ độ bền và khả năng chống ăn mòn tốt. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm nổi bật, thiết bị này cũng tồn tại một số hạn chế cần cân nhắc trước khi lắp đặt.

Ưu điểm của van cổng đồng

• Chống ăn mòn tốt: Đồng là vật liệu ít bị oxy hóa, đặc biệt phù hợp với môi trường nước sạch, nước nóng hoặc khí nén áp lực thấp.
• Độ kín cao: Van đóng/mở hoàn toàn, không gây rò rỉ trong quá trình vận hành.
• Vận hành êm, ít hao mòn: Cơ chế nâng – hạ đĩa giúp giảm lực ma sát so với một số loại van khác.
• Dễ lắp đặt và bảo trì: Kiểu kết nối ren phổ biến, thay thế nhanh chóng, không đòi hỏi kỹ thuật cao.
• Giá thành hợp lý: So với van inox hay van gang, van cổng đồng có chi phí dễ tiếp cận hơn, phù hợp với công trình dân dụng và hệ thống quy mô vừa.

Nhược điểm của van cổng đồng

• Không phù hợp môi trường nước mặn hoặc hóa chất mạnh: Đồng dễ bị ăn mòn trong điều kiện chứa muối hoặc axit.
• Giới hạn kích thước: Van thường chỉ sản xuất đến DN100, không phù hợp với hệ thống ống lớn.
• Không dùng để điều tiết dòng chảy: Van chỉ phù hợp đóng/mở hoàn toàn. Việc mở nửa chừng dễ gây mài mòn đĩa van.
• Dễ bị đổi màu theo thời gian: Bề mặt đồng có thể xỉn hoặc xanh hóa do phản ứng oxy hóa, dù không ảnh hưởng đến chức năng.

So sánh van cổng đồng với các loại van khác

Van cổng đồng là lựa chọn phổ biến trong hệ thống cấp nước nhỏ nhờ tính gọn nhẹ và khả năng chống ăn mòn. Tuy nhiên, khi cần sử dụng cho các công trình lớn, môi trường áp lực cao hoặc cần độ bền lâu dài, người dùng thường chuyển sang các loại van công nghiệp như van gang, van một chiều hay van bướm. Việc so sánh các dòng van sẽ giúp bạn lựa chọn phương án phù hợp nhất cho công trình.

Nếu bạn đang tìm kiếm một loại van có chức năng tương đương van cổng đồng nhưng phù hợp hơn với hệ thống công nghiệp hoặc công trình quy mô lớn, các dòng van cổng, van một chiều đối trọng hoặc van bướm tại T-Blue sẽ là lựa chọn lý tưởng. Không chỉ đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định, những sản phẩm này còn có đầy đủ chứng chỉ chất lượng, dễ dàng lắp đặt và bảo trì.

Xem thêm: Top 10 loại van nước công nghiệp phổ biến nhất hiện nay

Câu hỏi thường gặp về van cổng đồng (FAQ)

Trong quá trình lựa chọn và sử dụng van cổng đồng, nhiều người dùng thắc mắc về độ bền, khả năng chịu nhiệt, ứng dụng thực tế và cách chọn loại van phù hợp. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp và câu trả lời ngắn gọn, giúp bạn hiểu rõ hơn trước khi quyết định mua hoặc thay thế thiết bị.

• Van cổng đồng có dùng được cho nước nóng không?
  → Có, thường chịu nhiệt đến khoảng 120°C, phù hợp với hệ thống nước nóng dân dụng.
• Van cổng đồng có bị rỉ sét không?
  → Không, vì đồng không bị rỉ như sắt. Tuy nhiên có thể bị xỉn màu do oxy hóa bề mặt.
• Dùng van cổng đồng cho nước giếng khoan có được không?
  → Không nên, vì nước giếng có thể chứa nhiều cặn gây mài mòn và giảm tuổi thọ van.
• Van cổng đồng có điều tiết được lưu lượng không?
  → Không. Van chỉ thích hợp để đóng/mở hoàn toàn, không dùng để điều tiết dòng chảy.
• Nên chọn van cổng đồng ren hay mặt bích?
  → Van ren dùng cho hệ thống nhỏ, van mặt bích phù hợp với đường ống lớn và áp lực cao.

Van cổng đồng là lựa chọn hợp lý cho những hệ thống đơn giản, ít yêu cầu về áp lực và nhiệt độ. Tuy nhiên, khi hệ thống mở rộng hoặc cần độ bền cao hơn, người dùng thường chuyển sang các loại van khác như van gang, van bướm hay van một chiều – vừa chắc chắn hơn, vừa linh hoạt về kích thước và ứng dụng.

Nếu bạn đang phân vân chưa biết chọn loại van nào phù hợp với công trình của mình, đừng ngại tìm hiểu thêm các dòng van đang có sẵn trên thị trường. Liên hệ ngay với T-Blue qua hotline: 0973.793.089. để được tư vấn tận tình và nhanh chóng.